مرجعیت علمی قرآن از دیدگاه آیت الله جوادی آملی
پدیدآورعلی اسلامی
نشریه-----
تعداد صفحات26
چکیدهعلامه جوادی آملی درباره علوم موجود در قرآن و مرجعیت علمی قرآن بر این باور است که 1. مجموع قرآن، اعم از ظاهر و باطن آن، دربردارنده همه علوم حقیقی است، و مراد از علوم حقیقی، علوم بیانگر حقایق جهان هستی از ازل تا ابد است؛ نه آنچه به ظاهر از گزاره های علمی و در واقع مصداق «جهل» است. 2. مخاطبان اولی و اصلیِ وحی، یعنی حضرات معصومان علیهم السلام به اذن خدای سبحان به همه ظواهر و بواطن قرآن، یعنی به همه دانش های حقیقی، و در نتیجه به همه حقایق عالَم هستی آگاه اند. 3. خصوص ظاهر قرآن فقط دربردارنده همه آموزه های لازم و ضروری برای هدایت انسان تا دامنه قیامت است و در این زمینه هیچ کمبودی ندارد. 4. آموزه-های هدایتی قرآن نیز در حد خطوط کلی¬اند و تبیین جزئیات و تفصیلات آن¬ها برعهده پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و عترت معصوم آن حضرت علیهم¬السلام نهاده شده¬است. 5. گرچه سَمت و سوی اصلی معارف و آموزه-های ظاهر قرآن کریم هدایت انسان به فوز و فلاح و سعادت انسان است، از آنجا که بیشتر علوم رایج روز، اعم از علوم حوزوی و دانشگاهی در سعادت و سیادت انسان نقش دارند، قرآن کریم اشاراتی به برخی گزاره های علمی این علوم نیز دارد. 6. تفصیل جزئیات این علوم و کشف تفصیلی حقایق جهان هستی بر عهده عقل و تجربه بشری نهاده شده است. 7. رسالت قرآن کریم در معرفت، شامل همه ارکان آن است: مبدأشناسی، معادشناسی، وحی و رسالت شناسی، جهان شناسی و انسان شناسی، و آشنایی با چگونگی پیدایش و پرورش بسیاری از موجودات ذی روح و بی روح و تحلیل مسائل شناخت شناسی و تعیین جایگاه هریک از ظنّ و یقین و شهود.به نظر نگارنده، مبحث «مرجعیت علمی قرآن» با نظریه علامه جوادی درباره «اسلامی بودن علوم» و «علم دینی» پیوند وثیقی ندارد. تنها ربط میان این دو مبحث این است که علم دینی با تعریف یادشده، منابع گوناگون عقلی و نقلی دارد و یکی از منابع نقلی آن می تواند قرآن کریم باشد. این نکته اصلاً ثابت نمی کند کدام یک از گزاره های علمی از ظاهر قرآن برمی آیند و کدام یک استفاده نمی¬شوند. البته همه گزاره های علمیِ حقیقی از باطن قرآن برمی آیند که کشف تفصیلی آن ها تنها در توان معصومان علیهم السلام است.